پنجشنبه, ۸ آذر ۱۴۰۳، ۱۲:۲۲ ق.ظ

شاهزاده ای که کودکان ایران را نجات داد

  • ۹۷۵
نگاهی به انیمیشن«شاهزاده روم»

شاهزاده ای که کودکان ایران را نجات داد
 


گروه سینما و هنر فرهنگ نیوز ، معصومه طاهری : همیشه یکی از نقدهای اساسی که به سینما و تلویزیون وارد می شد این بود که وقتی کودکان ما با کارتون‌های ژاپنی بزرگ می‌شوند و بزرگسالان ما با فیلم‌های آمریکایی و فرانسوی سرگرم هستند چگونه می‌توان سبک زندگی ایرانی- اسلامی را به آن‌ها آموزش داد؟! کارتونهایی که فرهنگ اسلامی در آنها گنجانده نشده بود و برگرفته از مفاهیم و موضوعات  دینی و اعتقادی ما نبود؛ وقتی نگاه می‌کنیم در میان این این هجمه انبوه کارهای تولیدی داخلی در عرصه پویانمایی، آثار ماندگار و فاخری کمی می بینیم که در خاطر ما مانده باشد و بتوانیم بگوییم در آینده قسمت اعظمی از خاطرات نوستالوژیک کودکان امروز ما را تشکیل می‌دهند.
 
اما چند سالی می شود که هنرمندان جوان و انیماتورهای ایرانی نیز آستین همت بالا  زده اند  و آثاری در حد اکران سینمایی حتی بین المللی تولید کرده اند بی انصافی است اگر در ابتدای بحث از زحمات مرکز انیمیشن صبا به عنوان موج گردان اول این اتفاقات خوب یاد نکنیم. در این میان «تهران 1500» به عنوان اولین انیمیشن سینمایی ایران با تبلیغات فراوان و حضور و صداپیشگی بازیگران مشهور در عرصه تبلیغات خوش درخشید، ولی این انیمیشن بلند سینمایی که نام بزرگی مثل بهرام عظیمی خالق سری انیمیشن های راهنمایی رانندگی و شخصیت محبوب سیا ساکتی را با عنوان کارگردان و یکی از نویسندگان بر روی خود داشت با وجود سرمایه گذاری حیرت آور 2/2 میلیاردی خود نتوانست نظر مخاطبان را به خود جلب کند.  همین باعث شد تا کمتر کسی جرات حضور در عرصه انیمیشن سینمایی را داشته باشد هرچند منتقدان ضعف شدید محتوایی و تفکرات سازندگان این اثر که با سبک زندگی ایرانیان در مغایرت بود را یکی از مهمترین علل ناکامی آن دانستند اما حقیقت دیگری نیز در پشت پرده ناکامی «تهران 1500» وجود داشت و آن عدم توجه این اثر به مظلوم ترین مخاطب سینمای ایران یعنی کودکان ونوجوانان بود. چیزی که در دیگر آثار انیمیشنی بلند مثل«جمشید وخورشید» اثر بهروز یغماییان  و... نیز بسیار محسوس بوده و هست. «تهران 1500» نیز مانند بسیار دیگری از آثار سینمایی ایران برای کودکان ساخته نشده بود و اصلاً هیچ جذابیتی جزء انیمیشن بودن  برای این قشر خاص و بسیار مهم نداشت آن هم انیمیشنی که با تفکرات فیلمفارسی دهه 40 به استقبال آینده رفته بود. در واقع باید گفت فیلم نامه و محتوای «تهران 1500 » برای کودکان مناسب که نبود هیچ، بلکه برای نوجوانان هم بد آموزی های متعددی داشت.
 
shia
 
«شاهزاده روم» البته اولین انیمیشن با تم مذهبی که  به اکران در می آید نیست. چون قبل از آن نیز «خورشید مصر» به کارگردانی نادر  یغماییان و شهرام خوارزمی اکران محدودی را در کشور داشت.  اثری که در قالب داستان کودکی حضرت یوسف به صورت انیمیشن دو بعدی چند سال قبل اکران شده بود ولی ابدا قابل مقایسه با اثر فاخری همچون «شاهزاده روم» نبوده و نیست، «شاهزاده روم » اثری است که در همان ابتدای امر با وجود تبلیغات محدودی که نسبت به «تهران 1500» داشت توانست نظر مخاطبان و منتقدان را جلب کند، داستانی برگرفته از یک حقیقت تاریخی و بین ادیانی که در قالب داستان کودکانه همچون انیمیشنهای روز هالیوود کودک و بزرگسال را به خود جذب می کرد. تحرک طبیعی کارکترها، شخصیت پردازیهای حرفه ای و البته داستان زندگی پرماجرای نواده حواری حضرت مسیح که یک شاهزاده است و قرار است مادر آخرین منجی بشریت حضرت امام مهدی (عج) باشد. همه و همه این اثر را یک اثر شاخص کرده اند؛ اثری که البته از هر نظر قابل توجه و تمجید است.
 
 

انیمیشن‌های شیطانی در کمین کودکان ایرانی

  • ۱۳۵۴

 

 

 

 

 

به نام خداوند یکتا، آرامبخش دل ها

 

 

انیمیشن‌های شیطانی در کمین کودکان ایرانی

 

خبرگزاری فارس:

وقتی سینما خلق شد، شاید کمتر کسی فکر می‌کرد که روزی این جادو در قالبی کاملا انتزاعی، روایتگر صد در صدیِ تخیلات خالقان خود باشد. قالبی که نام انیمیشن را بر خود نهاد و مخاطب اولیه خود را کودکان انتخاب کرد. کودکانی که برای نخستین بار با انیمیشن به دنیای مدرن پای می‌گذارند.

از همان ابتدا به علت مخارج فراوان و منابع محدود، تولید انیمیشن همواره با محدودیت‌های فراوانی مواجه بوده است اما در بین تمام کشورهای دنیا تنها یک کشور بوده است که با سرمایه‌گذاری مناسب چه در حوزه منابع مادی و چه در حوزه منابع انسانی، توانسته است صنعت انیمیشن را هم‌پای سینمای خود پیش ببرد و بدین ترتیب خود را به عنوان قدرت بلامنازع انیمیشن دنیا معرفی کند، و آن کشور «آمریکا» بوده است. آمریکایی که سینما را مهمترین ابزار بسط تفکرات ایدئولوژیک خود قرار داده است و شاید بتوان گفت انیمیشن از نگاه سرمایه‌گذاران هالیوود اولین و مهمترین ابزار جذب مخاطبان خردسال جامعه جهانی به سمت تفکرات لیبرالیستی و مادی‌گرایانه و شیطان‌مدارانه نظام سلطه آمریکاست.

جدول زیر روایتگرِ تنها بخشی از سرمایه در گردش هالیوود در حوزه انیمیشن است. در ابتدای این جدول اسامی و بودجه تمام انیمیشن‌های اکران شده در سال 2012 هالیوود آورده شده است و در ادامه بودجه و میزان فروشِ تعداد دیگری از انیمیشن‌های تولید شده بین سال‌های 2001 تا 2011 نوشته شده است. رقم‌هایی که حتی تصورشان برای سینمای بسیاری از کشورهای دنیا از جمله ایران غیرممکن است!

 

 

 

 


کسانی که تولیدات سینمایی آمریکا را از سال‌های دور دنبال کرده‌اند، امری رایج را در بخش مهمی از سینمای هالیوود بالاخص در دو ژانر علمی ـ تخیلی و ترسناک حتما مشاهده کرده‌اند. امری که آن را «عادی‌سازی شیطان در نگاه مخاطب» نامیده‌اند؛ شیطان‌هایی که گاه در قالب فیلم «پسر رزماری» و گاه در قالب فیلم «شبی که زندگی مرد» و گاه در قالب فیلم «دراکولا» و در پوسته‌هایی ترسناک چون پسر شیطان، دراکولا، خون‌آشام، زامبی، گرگینه و ... خود را متجلی می‌ساختند.

سینمای دهه‌های 60 و 70 و 80 آمریکا، این بازنمایی شیطان را در دو ژانر ترسناک و علمی ـ تخیلی خلاصه می‌کردند و کل رسالت رواج نگاه شیطانی را بر عهده این دو گونه می‌گذاشتند.

وقتی می‌رسیم به سال‌های دهه 90 و بالاخص سال‌های بعد از سال 2000، همزمان با پیشرفت تکنولوژی مشاهده می‌کنیم که عادی‌سازی شیطان در هالیوود، چارچوب‌های گذشته خود را در هم می‌شکند و این بار در ظاهری کودکانه و معصومانه خود را جلوه‌گر می‌سازد تا جایی که انیمیشن‌ها و فیلم‌های طنز و کودکانه فراوانی ساخته می‌شود که شیطان و موجودات شیطانی را در نگاه معصوم کودکان عادی جلوه می‌دهد و نظام آفرینش را در باورهایشان معکوس جلوه می‌دهد، خدا را از عالم آفرینش حذف می‌کند و در این نظام تخیلی شیطان و موجودات شیطانی را جایگزین خدا جلوه می‌دهد.

در نوشته پیش رو می‌خواهیم مروری داشته باشیم به انیمیشن‌های تولید شده در سال 2012 (که در جدول بالا اسامی آنها آمده است) و پس از تعریف داستان این انیمیشن‌ها به آسیب شناسی دوبلاژ و توزیع این آثار در شبکه نمایش خانگیِ ایران خواهیم پرداخت.



ParaNorman (نورمنِ غیر طبیعی):
 

 


نورمن نوجوانی است که می‌تواند با موجودات نامرئی و عالم غیب رابطه برقرار کند و آنها را ببیند. به همین دلیل نورمن از طرف خانواده و دوستانش طرد شده و مورد تمسخر قرار می‌گیرد تا اینکه روح عموی نورمن به او خبر می‌دهد که یک جادوگر تعدادی از مردگان را برای حمله به دنیا فراخوانده و از اینجا به بعد نورمن برای نجات شهرشان از دست مردگان دست به کار می‌شود.

این انیمیشنِ ترسناک که نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین انیمیشن 2012 نیز شده بود در سبکِ استاپ‌موشن ساخته شده و بودجه‌ای حدود 60 میلیون دلار داشته است.

در این انیمیشن مردگان در ظاهر زامبی متجلی می‌شوند، در واقع مفهوم برزخ به طور کلی در این فیلم توسط زامبی‌ها زیر سوال می‌رود. در واقع زامبی همان قالبی جلوه داده می‌شود که ارواح خبیث پس از مرگ در آن محصور می‌شوند.

از سوی دیگر در تمام فیلم مشاهده می‌شود که رخدادهای شیطانی و ترسناک برای نورمن بسیار ساده جلوه می‌کند و هیچ هراسی را در او بر نمی‌انگیزد گویی موجودات شیطانی در نگاه نورمن بسیار عادی هستند؛ اصولا این فیلم مفاهیم و موجودات شیطانی نظیر زامبی، جادوگر، ارواح خبیثه و ... را بسیار عادی جلوه می‌دهد.

پروانه نمایش ویدیوییِ این انیمیشن در تاریخ 29 بهمن 91 با عنوانِ به اشتباه ترجمه شده «سوپرنورمن» و به صاحب امتیازی شرکت «هنرنمای پارسیان» صادر شده است.

نکته جالب درباره مجوز این انیمیشن که در ابتدای DVD آن به نمایش درآمده این است که موضوع این انیمیشن برای «کودک و نوجوان» عنوان شده و به طور همزمان مخاطب این فیلم «مثبت 10» سال تخمین زده شده است! و جای پرسش جدی اینجاست که آیا افراد زیر 10 سال جزء کودکان حساب نمی‌شوند؟ چگونه می‌شود که یک فیلم ترسناک صرفا بخاطر اینکه در ژانر انیمیشن ساخته شده است به آسانی به دست کودکان ایرانی برسد؟

 


 


Frankenweenie (فرانک وینی):

 

 


پسرک داستان این انیمیشن، ویکتور، فقط یک دوست دارد: سگش «اسپارکی». یک روز وقتی اسپارکی به دنبال توپی به خیابان می‌رود تصادف کرده و کشته می‌شود.

پس از مرگ اسپارکی روزی معلم علوم ویکتور در کلاس در مورد قدرت رعد و برق برای زنده کردنِ مردگان صحبت می‌کند بنابراین ویکتور، اسپارکی را از زیر خاک بیرون کشیده، اجزاء او را به هم وصل کرده و وسیله‌ای را می‌سازد که می‌تواند قدرت رعد و برق را به یک بدن بی‌روح وارد کند. اسپارکی در شمایلی زامبی‌گونه دوباره زنده می‌شود؛ وقتی همکلاسی‌های ویکتور از این موفقیت مطلع می‌شوند، سعی می‌کنند همین کار را با حیوانات مرده خودشان (موش، خرچنگ و لاک پشت) انجام دهند. به این شکل هر یک از این موجودات به موجودات ترسناک و خطرناکی تبدیل می‌شوند که شهر را با مخاطره مواجه می‌کنند.

این انیمیشن آخرین ساخته «تیم برتون» کارگردان عجیب و غریب آمریکایی است که نامزد دریافت اسکار بهترین انیمیشن 2012 هم شده بود. کسانی که با سینمای برتون آشنا باشند می‌توانند به سادگی رد و پای شیطان و موجودات شیطانی را در تک تک آثار این کارگردان دنبال کنند؛ کارگردانی که پیش از این هم در انیمیشن‌های ترسناکِ «کابوس قبل از کریسمس» و «عروس مرده» که مثل فرانکن وینی به سبک استاپ‌موشن ساخته شده بودند گرایشات شیطانیِ خود را ابراز کرده بود.

انیمیشن برای آنکه به طور کامل به اثری ترسناک مبدل شود به صورت سیاه و سفید ساخته شده است، تمِ موسیقیِ فیلم، بسیار شبیه به آثار کلاسیک ترسناک مانند فرانکشتاین و دراکولاست.

فرانکشتاین، دراکولا، گودزیلا، زامبی و تعدادی موجود عجیب و غریب و بی‌نام، تنها بخشی از موجودات ترسناک به تصویر کشیده شده در این فیلم هستند.

اصولا همه اجزاء این فیلم پر است از ارجاعات شیطان‌پرستانه و نمادهای شیطانیِ این ژانر مانندِ ماه، گربه، خفاش و... . با این اوصاف این انیمیشن با عنوان «مخترع منزوی» از اوایل تابستان 92 توسط شرکت تصویرگستر پاسارگاد در لیست شبکه نمایش خانگی قرار گرفت.

بیچاره والدینِ از همه جا بی خبرِ کودکان ایرانی که به سازوکارهای قانونیِ انتخاب این انیمیشن‌ها برای دوبله و توزیع اعتماد می‌کنند و چنین آثار مخرب و ترسناکی را برای کودکان خود خریداری می‌کنند.


Hotel Transylvania (هتل ترانزیلوانیا):